De islamitische wereld kent nagenoeg geen democratische traditie en ook de rechtstaat is een zo goed als onbekend fenomeen in islamitische landen. Waar moslims de democratische rechtstaat wel omarmen, kun je je afvragen of dit dankzij of eerder ondanks hun geloof is.
“Islam is geen geloof maar een politieke ideologie,” hoor je nog wel eens in PVV-kringen. Een stupide uitspraak, die vooral een gebrek aan kennis en objectiviteit verraadt. Laat ik dit nuanceren: het eerste deel van de uitspraak kan direct naar de prullenbak worden verwezen, de islam voldoet aan alle eisen die je kunt stellen aan een religie. Het tweede deel ligt gecompliceerder en is (daarom) veel interessanter. Is de islam een politieke ideologie en zo ja, wat voor consequenties heeft dit voor de houding van moslims tegenover democratie en rechtstaat? Deze laatste vraag werd mij gesteld door het Forum voor Democratie en vanavond om 18.00 uur mag ik daarover mijn mening geven aan de Amsterdamse Herengracht (Nr. 74-sous).
Zeer, zeer zelden
Gaan islam en democratie samen? Het korte antwoord luidt: zeer, zeer zelden. De weinige democratische moslimlanden liggen vaak aan de periferie van de islamitische wereld (Albanië, Bosnië-Herzegovina, Bangladesh, Indonesië), zijn nauwelijks als rechtstaten te beschouwen (Pakistan, Turkije) of staan aan de rand van een burgeroorlog (Tunesië, Libanon). Naar onze maatstaven kent het kloppende hart van de islamitische wereld – het Midden-Oosten en Noord-Afrika – geen stabiele democratische rechtstaten. De vraag is: waarom niet? Wat is er mis aan de islam dat het zo moeilijk is het geloof te combineren met vrije verkiezingen, mensenrechten, een onafhankelijke rechtspraak?
Mohammed maakte een einde aan pre-islamitische, proto-democratische overlegstructuren en introduceerde een systeem waarbij wereldlijke en religieuze macht naadloos in elkaar overliepen en gebald werden in één persoon.
Uitgaande van het feit dat onze democratie haar wortels vindt in een Grieks-Romeinse, judeo-christelijke en humanistisch-verlichte traditie, zou je verwachten dat buiten Europa juist in de islamitische wereld democratie mogelijk zou zijn. De vroege islam kwam immers voortdurend in aanraking met de twee andere monotheïstische godsdiensten en met het (Oost-)Romeinse Rijk, en werd er sterk door beïnvloed. Blijkbaar is de Verlichting, die grotendeels voorbijging aan de islamitische wereld een belangrijke factor, maar de oorzaken voor het democratische deficiet binnen de islam zitten dieper en liggen verder in het verleden.
Mohammed
In een (deels door de tijd ingehaald) artikel uit 1993 schrijft historicus Bernard Lewis in The Atlantic dat het niet zo verwonderlijk is dat islam en democratie zo moeizaam samengaan. Sterker nog, Lewis legt uit dat in het pre-islamitische Midden-Oosten wel degelijk proto-democratische overlegstructuren bestonden die het volk een beperkte inspraak op het beleid van de leiders gaf. Maar de profeet Mohammed maakte een einde hieraan en introduceerde een systeem waarbij wereldlijke en religieuze macht naadloos in elkaar overliepen en gebald werden in één persoon: Mohammed zelf en zijn opvolgers (kaliefen). Dit systeem heeft de geschiedenis van de afgelopen 1500 jaar overleefd: van de eerste kaliefen via de Ottomaanse sultans naar de huidige koningen in het Midden-Oosten.
Mohammed spreekt zijn volgelingen toe in deze 14e-eeuwse Perzische afbeelding.
Stuk voor stuk kunnen de Arabische koningen hun bloedlijn tot aan Mohammed terugvoeren (althans, volgens de overlevering en naar hun eigen zeggen) en combineren zij zo wereldlijke met geestelijk macht. De Marokkaanse koning Mohamed VI is ‘amir al-mouminine’, bevelhebber van de gelovigen. Deze combinatie blijkt zo sterk dat tijdens de Arabische Lente niet één koning is afgezet, terwijl hun niet royale collega-leiders, de presidenten, vielen als rijpe dadels. In de Arabische wereld staat het in opstand komen tegen de vorst bijna gelijk aan rebellie tegen Allah zelf. Het is niet zo verwonderlijk dat Yasser Arafat en Saddam Hoessein hun best deden aan te tonen dat ook zij van de profeet afstamden, zoals IS-kalief Abu Bakr al-Baghdadi nu ook doet.
Geregeerd door Allah
Lewis schrijft dat vanwege deze combinatie van wereldlijke en geestelijke macht de Arabische wereld geen Atheense Boulè, geen Romeinse Senaat, geen Joods Sanhedrin of wat voor vroeg-democratisch initiatief dan ook kende. Lewis schrijft: “Een van de belangrijkste functies van deze lichamen was wetgeving. Volgens de islamitische doctrine was er in de islamitische staat geen behoefte aan wetgeving en daarom niet aan wetgevende instituties.” Lewis beschrijft hoe de islamitische staten theocratieën waren die niet werden beheerst door de Kerk (die bestaat immers als zodanig niet in de islam), maar in zekere zin geregeerd door Allah zelf. “Voor gelovige moslims ligt de wetgevende autoriteit bij God. De heerser krijgt zijn macht niet van zijn volk, zelfs niet van zijn voorvaderen, maar van God en Zijn heilige wetten,” schrijft Lewis. En: “In principe was de staat Gods staat, regerend over Gods volk; de wet was Gods wet; het leger was Gods leger; en de vijand was natuurlijk de vijand van God.”
Een wet gemaakt door Allah en Mohammed, de perfecte mens, wat kunnen gewone stervelingen daar nog aan verbeteren?
Zonder behoefte aan nieuwe wetgeving – de sharia is een uitgebreid en alomvattend, voor de tijd waarin zij tot stand kwam behoorlijk modern en bijzonder elegant stelsel van wetten – en met een door Allah ‘benoemde’ vorst, was er geen behoefte aan inspraak, laat staan aan wat wij nu als democratie zouden omschrijven. Ook de regels van onze rechtstaat (onafhankelijkheid, gelijkheid, universele mensenrechten) waren overbodig – God en de Profeet zelf hadden de gelovigen immers de sharia geschonken. Een wet gemaakt door Allah en Mohammed, de perfecte mens, wat kunnen gewone stervelingen daar nog aan verbeteren? Natuurlijk gebeurde dit wel degelijk, bijvoorbeeld onder invloed van de Europese koloniale machten. De rechtssystemen in Noord-Afrika zijn een combinatie van Frans of Brits en islamitisch recht.
Keihard
In de 20e eeuw sneuvelde met het kolonialisme een aantal zwakke, door Europese machten in het zadel gebrachte monarchen (let wel: een heel andere categorie dan de huidige koningen in Marokko, Jordanië en de Golfstaten), maar vanwege een totaal gebrek aan democratische traditie werden zijn niet vervangen door het volk maar door militaire machthebbers met quasi-socialistische pretenties. Op hun tijd maakten Nasser, Assad en Saddam Hoessein gebruik van het onder de huid sluimerende islamisme van hun landgenoten. Zo bood president Gamal Abdel Nasser in Egypte een ministerspost aan Said Qutb, de vader van de moderne jihad, aan. Maar meestal zagen zij de islamisten als concurrentie: Nasser trad uiteindelijk keihard op tegen de Moslimbroederschap (met als gevolg de stichting van Al-Qaida) en executeerde Qutb. Hafez al-Assad doodde in 1982 tenminste 10.000 moslimbroeders toen zij in Hama in opstand kwamen.
Foto’s van enkele van de duizenden in 1982 gedode opstandelingen in de Syrische stad Hama.
In de islamitische wereld is op dit moment niet de democratie, maar het fundamentalistische islamisme het meest voor de hand liggende alternatief voor autocratisch, (pseudo-)seculier leiderschap. We hebben gezien hoe gemakkelijk Moslimbroeders en salafisten de revoluties van de Arabische lente kaapten, maar al in 1991 dreigde het Algerijnse Islamitische Reddingsfront (FIS)de verkiezingen in het land te winnen. Prompt annuleerde het leger de tweede verkiezingsronde, met een gewapende opstand, een tien jaar durende burgeroorlog en meer dan 100.000 doden als gevolg. In dit opzicht zijn islamisten te vergelijken met communisten en nazi’s, die beiden ook bereid waren gebruik te maken van democratische verkiezingen om vervolgens hun dictatuur te vestigen en het systeem dat hen aan de macht hielp op te doeken. Hetzelfde zie je met islamisten in het Westen: de direct aan salafistisch-jihadistische organisaties gelieerde fundamentalisten wijzen democratie resoluut van de hand als een Westers decadent, on- en anti-islamitisch principe. Maar de iets sluwere islamisten, zoals je die vindt bij de Rotterdamse islampartij NIDA of de Haagse Partij van de Eenheid, volgen het voorbeeld van de Turkse AKP, de Marokkaanse PJD en het Tunesische Ennahda. Het islamisme, of het nu in zijn ‘light’-vorm van NIDA en PvdE of in de vorm van gewelddadig jihadisme de kop op steekt, is na het fascisme en het communisme de derde grote ideologische aanval op onze democratische rechtstaat.
Eén islam
Van islamisten hebben wij dus niets te verwachten. Zij verwerpen democratie en rechtstaat openlijk of meer verhuld. Islamisme en democratie zullen, nee, kunnen niet samengaan. Maar kan de mainstream islam dat wel? In de praktijk blijkt dit nauwelijks het geval en belangrijk is te onthouden dat het verschil tussen islam en islamisme een Westerse uitvinding is. De overgrote meerderheid van de moslims gelooft dat er maar één islam bestaat (in dat opzicht zijn Wilders en de fundamentalisten het dus eens) en protesteert tegen de term ‘islamist’. Er is voor de meesten van hen immers geen verschil tussen wereldlijke en religieuze macht, zij stammen beide van God. Het secularisme dat wel degelijk heeft bestaan en bestaat in de islamitische wereld is vooral een Westers importproduct.
Van een geloof dat zo gestoeld is op de onderwerping van zijn volgers mag je weinig democratisch idealisme verwachten.
De trieste waarheid is dat je van een geloof dat zo gestoeld is op de onderwerping van zijn volgers (aan het gezag van God en daarmee longa manu aan de vorst) weinig democratisch idealisme mag verwachten. Dit zou in principe wel kunnen komen van de moslims die in het Westen leven, zij immers leren wat vrijheid, verantwoordelijkheid, inspraak en verkiezingen betekenen. Maar als je ziet dat een hoger aandeel van de Tunesiërs in Frankrijk voor de islamistische Ennahda-partij kiest dan in het land van herkomst zelf, stemt dit tot verregaand pessimisme. Net als de fundamentalistische, ja, zelfs jihadistische revival en invloed in onze eigen moskeeën.
Kinderen zwaaien met zwarte sjahada-vlaggen tijdens een pro-IS-demonstratie op de Haagse Hoefkade (juli 2014).
Daar komt bij dat vanwege hun enorme rijkdom de oerconservatieve staten op het Arabisch Schiereiland steeds meer invloed krijgen op moslims buiten hun landen. Oliedollars financieren de verspreiding van hun salafistische gif over alle landen van de oumma en zelfs naar Westerse staten met moslimminderheden (denk hieraan, rechtse lezer, wanneer u fulmineert tegen duurzame, niet-fossiele brandstoffen). Het wordt tijd dat wij landen als Saoedi-Arabië en Qatar zien als wat zij zijn: kankercellen die uitzaaien naar alle lichaamsdelen van de islamitische wereld. Het feit dat wij om economische redenen hand in hand blijven lopen met regimes die ons tot op het bot haten en verachten, zal op termijn een van de grootste blunders uit de moderne Westerse geschiedenis blijken.
Onderwerping
Islam en de democratische rechtstaat, het is een ongelukkig huwelijk vol misbruik en overspel. Dat ligt niet eens zozeer aan de tekst van de koran, net als bijbel en thora kun je die immers grotendeels negeren, als je dat zou willen. Christenen en joden doen al eeuwen niet anders. Het probleem ligt dan ook meer bij de moslims dan bij de islam. De gelovigen weigeren hardnekkig het islamitische juk van zich af te schudden en democratie, mensenrechten en rechtstaat te omarmen. Maar misschien mogen we dat na bijna 1500 jaar onderwerping ook niet of slechts mondjesmaat van hen verwachten. Zoals Bernard Lewis in 1993 al schreef: “De moslim was gehoorzaamheid verplicht aan de legitieme islamitische heerser als een religieuze plicht. Met andere woorden: ongehoorzaamheid was niet alleen een misdaad maar een zonde.” Helaas, in 2015 gaan deze woorden voor de overgrote meerderheid van de moslims in het Midden-Oosten en Noord-Afrika nog steeds op. Reken er niet op dat de autocratische presidenten en absolute monarchen opeens en masse worden vervangen door democratisch gekozen leiders. De verleidingen van de theocratie lijken in het islamitische DNA geprogrammeerd.
De oranjes zullen nu dan ook wel haastig op zoek gaan naar Mohammed in hun stamboom…
Aangezien iedereen in Europa afstamt van Karel de Grote (oud genealogengrapje) hoeven ze alleen maar via de Spaanse connectie verder te zoeken. Dat scheelt eeuwen.
“Islam is geen geloof maar een politieke ideologie,”: Ideologie is een geëvolueerde vorm van religie. Met andere woorden religie is ideologie op zijn ‘ouderwets’. Alle religies, net als alle ideologieën, dienen een politiek doel. In de evolutie van de westerse beschaving ontstonden geseculariseerde ideologieën, die de functie van religie overnamen. Maar overigens net zo of soms nog meer irreëel zijn/waren als religies. Volgens mij is het dus beiden waar.
Merkwaardige coïncidentie dat de Hoop Scheffer in de Telegraaf van vandaag als reactie op de samenwerking tussen Rusland en het sjiitische Iran westerse steun bepleit aan soennitische landen in het Midden-Oosten. Dus steun aan de notoire gifkikkers als Saoedi-Arabië, de Golfstaten en niet te vergeten Turkije. Landen die de in Europa wonende soennieten tegen Europa opzetten en er alles aan doen om Europa te islamiseren en te onderwerpen aan de islam. Waarschijnlijk is de oproep van de Hoop om partij te kiezen voor de soennieten ingegeven door het feit dat er in Europa veel meer soennieten dan sjiieten wonen. Door zijn vriendschap te verklaren voor de soennitische gemeenschap hoopt hij die te weerhouden van aanslagen in Europa. Voor hem is het geen enkel bezwaar dat in de meeste soennitische landen de mensenrechten even zwaar geschonden worden als in Iran. Het is cynisme van het troebelste water.
Hoe kunnen we Rusland verwijten partij te kiezen voor de sjiieten, als we zelf partij kiezen voor de soennieten ? Waarom steun verlenen aan de soennitische wereld in haar strijd met de sjiitische ? Wat schieten wij ermee op als de soennieten de strijd winnen ?
Vanwege de olie hoeven we Saoedi-Arabië niet te steunen. Die kunnen we ook kopen in Rusland, Iran en Venezuela. Schut zoekt spijkers op laag water, waar het gaat om de uitspraak van Wilders. Als we verklaren dat de islam wel een religie is, blijft overeind dat het ook een politieke ideologie is.
@Cyril, erg geestig, als het maar niet zo triest was. @BS, hoop dat je heel uit die kelder komt (hoofd NIET duurzaam van de romp gescheiden, zoals ze in het leger zeggen)
Ach een oranje die eerlijk is over zijn/haar stamboom moet nog geboren worden. Maar dat zal het verse friesebloed wel zijn wat de blik wat vertroebeld. En eerlijk wezen, wie zou niet sjoemelen? De winst en aanzien zijn onbetaalbaar, de andere kant van de munt is pek & veren.
Nee die hebben allang een lijntje lopen naar de allah, maken jullie je maar geen zorgen.
Jan vth
Goed artikel Bart.
Ik heb er maar één fout in kunnen ondekken.
“Het feit dat wij om economische redenen hand in hand blijven lopen met regimes die ons tot op het bot haten en verachten, zal op termijn een van de grootste blunders uit de moderne Westerse geschiedenis blijken.”
De reden is niet economisch. De werkelijke reden dat we nog in het fossiele tijdperk leven is niet economisch maar ideologisch.
De groene kerk heeft van kernenergie een niet bespreekbaar alternatief gemaakt. Als wij vanaf de jaren 80 kernenergie hadden omarmd en verder ontwikkeld dan hadden we nu, tegen een fractie van de kosten van het energieakkoord, een nucleaire stroom samenleving gehad met naar aller waarschijnlijkheid, dankzij investeringen, betere nucleaire alternatieven zoals Thorium en mogelijk kernfusie.
DAT is de grootste blunder uit de Westerse geschiedenis.
Bart, net als veel andere schrijvers over de islam, zie je het belangrijkste aspect van de islamitische cultuur over het hoofd. De islam is gebaseerd op tribale cultuur. Die valt niet te verenigen met een sterke staat. In zo’n omgeving wordt democratie anarchie.
De Canadese antropoloog Salzman heeft daar een doorwrocht boek over geschreven. Hier onder een link naar een samenvatting:
http://www.meforum.org/1813/the-middle-easts-tribal-dna
Een goed artikel. Zelf ben ik het niet met Bart eens w.b de uitspraak dat de islam geen politieke ideologie zou zijn. Dat is het wel degelijk. In elk geval liggen de ‘regels en wetten’ uit de Koran ten grondslag aan de uitspraken en daden van veel, zo niet de meeste moslims. En dat ze onze normen en waarden niet zullen accepteren als ze in de meerderheid komen, moge duidelijk zijn.
Daarom is het voor onze op Joods-Christelijke fundamenten uitgebouwde moderne westerse samenleving (waar best ook veel op af te dingen is) wel levensgevaarlijk om veel moslim gelovigen toe te laten tot Europa. Nu tonen velen zich misschien ‘gematigd’ maar het blijven gevaarlijke, in beginsel fundamentalistische mensen.
Alleen DIEGENEN die bereid zijn de Koran wat minder strikt te willen volgen kunnen een plaats krijgen in een seculiere samenleving.
Verder wel een goed geschreven artikel.
Ik ben het eens met de reactie van Twan hierboven.
‘in dat opzicht zijn Wilders en de fundamentalisten het dus eens’.
Het klinkt toch een stuk prettiger als je zou kiezen voor de formulering:
‘Wilders heeft dat altijd goed gezien’.
Nou… Ik weet niet of het feit dat zowel Wilders en de fundamentalisten hetzelfde zeggen iets waar maakt. Je zou evengoed het tegendeel kunnen verdedigen.
Beste Paul, ik ben het volledig eens met jouw uitleg. Opvallend in het stuk van dhr. Schut is dat hij begint met te stellen dat dhr. Wilders dit verkeerd ziet, uit angst voor smet vrees. Zoals zovelen, eigenlijk veel te veel, is hij bang om om het gelijk toe te geven al schrijft hij uiteindelijk het zelfde. Al eerder merkte ik op dat het eigenlijk jammer is dat de dhr. Wilders beschadigd is door zijn botte uitspraken. Maar dat hij op alle fronten gelijk heeft gekregen en zal krijgen is mij wel duidelijk. Hans
Bart schrijft: “de islam voldoet aan alle eisen die je kunt stellen aan een religie”.
Dat is maar ten dele waar. In mondiaal opzicht klopt het wel. Houden we ons bij Europa en Nederland, dan zijn er nogal wat haken en ogen. De Europese godsdienstvrijheid is gebaseerd op de Europese godsdienstvrede. Een Europese en Nederlandse erkenning van de islam als aanvaardbare religie zou dan ook gebaseerd moeten zijn op de eis dat de islam voldoet aan de kenmerken van die godsdienstvrede en de afspraken die Europese religies daarover onderling hebben gemaakt. De islam voldoet daar volstrekt niet aan. Ze deelt het monotheïsme met andere religies, maar streeft naar een monopolie door andere religies te willen onderwerpen. Je kunt officieel niet uit de islam treden en alleen dat al is in flagrante strijd met de Europese godsdienstvrede.
De islam eist dat een staat islamitisch is. De islam erkent geen wetten die in strijd zijn met de islam. Uit dien hoofde kan de islam niet functioneren in een democratisch bestel en in een situatie waar kerk en staat zijn gescheiden.
Islamisten in Nederland hebben dat duidelijk laten zien. Als ze voor de rechter komen, erkennen ze de rechtbank niet omdat die niet onder de hoede van Allah staat.
De islam in Europa (zie bij Tariq Ramadan) gaat er van uit dat ze hier zijn op basis van een ongeschreven verdrag (dar al sulh) dat inhoudt dat moslims de wetten van het land respecteren, tenzij die in strijd zijn met hun geweten. Als ze daar niet vrij in worden gelaten, kan het ‘dar al sulh’ eenzijdig worden omgezet in een ‘dar al harb’, een huis van oorlog die moslims gebiedt te strijden. Het geweten van een moslim is niet vrij, zoals Bart al heeft geschreven is onderwerping -de vrijwillige acceptatie van de regels en voorschriften- de basis voor het geweten.
Zonder gewetensvrijheid is er geen vrijheid van religie voor moslims. En zonder gewetensvrijheid is een democratie niet denkbaar, maar een totalitaire staat wel.
Beste Mercator,
Het westen loopt volledig aan het handje van dhr. Obama. Deze op zijn beurt is erg gecharmeerd van Saoedi evenals zijn voorganger dhr. Bush. Poetin is inderdaad een soort van dictator maar blijkt stukken slimmer dan de VS en de EU samen. Alle narigheid in het Midden-Oosten hebben wij te danken aan de VS die het zo nodig vond om eerst Rusland te ondermijnen in de strijd in Afghanistan door de Taliban wapens te leveren. Vervolgens Saddam aan de kant en weer wapens geleverd welke ook nu dankbaar gebruikt worden door IS. Toen het leger in Egypte de moslimbroederschap aan de kant zette, was het eerste wat dhr.Obama deed, de miljarden steun intrekken. Dat Turkije de koerden afslacht, daar maakt dhr. Obama zich niet druk om. Wel als Israël zich verdedigd tegen de dagelijkse raket aanvallen door Hamas. Naar zijn bedoeling mag men raden, ik denk het nu wel te weten. Hans
Wanneer wordt religie een politieke ideologie? Als je kijkt naar de ontwikkeling van de Nederlandse democratie dan is deze begonnen bij de liberalen (1848) in de eerste helft van de 19e eeuw (veel liberalen waren net als de meeste mensen in die tijd wel gelovig, maar bedreven geen politiek vanuit hun geloof). Pas eind negentiende eeuw werden mensen openlijk op grond van geloof gemobiliseerd (Abraham Kuyper en de ARP). Kunnen we stellen dat het (gereformeerde) christendom daarmee officieel een politieke ideologie werd? (Overigens hebben we het in die zin altijd over confessionele politiek) En is het CDA (fusie van katholieken en de oude ARP) op dit moment een partij die werkt vanuit een meer seculiere liberaal-conservatieve politieke ideologie, of nog steeds vanuit een christelijke politieke ideologie?
Misschien interessant het ook eens vanuit deze hoek te bekijken. Hoewel een projectie op het Midden-Oosten weer zal leiden tot cultuurrelativisme. Wat weer leidt tot mijn volgende gedachte: gebeurt het zien van de Islam (en met name het Islamisme) als politieke ideologie (en gelijkschakeling aan Westerse ideologieën als communisme, fascisme en nazisme) niet ook te veel door een westerse bril? Willen ze daar wel een democratie als de onze? Of zijn wij het die dat willen? Vragen, vragen..
Goed artikel, maar met kanttekeningen. De stellige constatering dat de Islam geen ideologie is en aldus een stupide uitspraak laat ik maar aan Bart. Redelijke stupide, zou ik zeggen. Genoeg waardevolle reacties door anderen. Maar goed Bart chargeert graag.
Daarnaast gaat Bart volledig voorbij aan de intrinsieke boodschap van de Koran, namelijk dat Allah zich voortdurend met het leven van alledag bezighoudt. Niets gebeurt zonder zijn inmenging. Alles is Allah. En met name dit aspect verklaart het verlammende karakter van de Islam. Daardoor werken democratische systemen niet. Het is zelfs zo dat vanwege het vertrouwen dat Allah nooit en te nimmer met een misvatting zal instemmen de huidige en eeuwenoude, oh zo barbaarse tradities, als waarachtig en conform Allahs wil worden gezien. Anders had Allah namelijk al lang ingegrepen. Al Ghazali, het einde der filosofen en sindsdien is er nauwelijks een stroming geweest die ook maar enigszins aan interpretatie heeft gedaan. Uiteindelijk valt de hele geloofsgemeenschap toch weer terug op de dagelijkse inmenging van Allah. BS gaat ook veel te gemakkelijk voorbij aan het feit dat de Koran het eeuwige en onveranderlijke woord van Allah. Zijn suggestie dat moslims diezelfde koran dus zouden kunnen negeren is potsierlijk. Stupide zelfs. Het is ondenkbaar dat een moslim de Koran op welke wijze dan ook zou negeren. Sterker nog, afwijkende uitleg is al buitengewoon gevaarlijk. Er zijn leraren uit ramen van universiteitsgebouwen gemieterd alleen al vanwege het feit dat zij een poging ondernomen de Koran niet helemaal letterlijk te nemen. Bart Schut is een slimme man, maar zit er toch regelmatig behoorlijk naast, terwijl hij wel erg gemakkelijk verkondigt dat anderen er geen verstand van hebben. Mag ik het nog eens zeggen? Stupide misschien?
Dat de Islam zowel een godsdienst als een politieke ideologie is lijkt ook na lezen van dit stuk (weer veel te lang ) duidelijk. Even kort door de bocht: Zowel religieuze rituelen zoals bidden (wel in de goede richting want anders hoort Allah je niet) en een systeem van politieke ongelijkheid in de sharia (kenmerk fascisme)
In landen waar de islam overheerst manifesteert het zich vooral als religie en bestaat er een kongsi tussen bestuur en moskee.
In landen waar de Islam (nog) een minderheid is wil het via de politiek een meerderheid vormen en manifesteert het zich vooral als politieke ideologie. Zo is de situatie in ons land met zelfs zowel in Den Haag als Rotterdam politieke partijen die zich op de islam beroepen.
Ik vind de Islam in ons land dus vooral een politieke ideologie en word daarom gelukkig voor stupide uitgemaakt. Overigens is er niets zo stupide als het gebruiken van het woord stupide tegen je politieke tegenstanders
Heel goed artikel; grote complimenten. Een diepgaand, verantwoord en blijvend artikel.
En ook: hele goede/ scherpe/ diepe reacties hierboven.
Volgens mij is de conclusie van het artikel onontkoombaar:
Islam IS theocratie IS een politieke ideologie ………
Mijn standpunt is: dhr. Wilders heeft ‘t altijd goed gezien, MAAR
de PVV moet een OPEN/DEMOCRATISCHE partij/ beweging worden: met leden, algemene vergadering, gekozen bestuur,
wetenschappelijke denk-tank, college van zwaargewichten uit alle maatschappelijke sectoren, e.a.
Graag wijs ik [toch weer] op:
– Forum voor Democratie.nl
– “De Islam, kritische essays over een politieke religie”, red. S. en W. van Rooy,
met o.a. Hans Jansen, Ibn Warraq, Bat Ye’or, Matt Herben, Afshin Ellian, e.v.a.
uitg. ASP, Brussel, 2010.
ISBN 978 90 5487 783 7
“In de praktijk blijkt dit nauwelijks het geval en belangrijk is te onthouden dat het verschil tussen islam en islamisme een Westerse uitvinding is. De overgrote meerderheid van de moslims gelooft dat er maar één islam bestaat (in dat opzicht zijn Wilders en de fundamentalisten het dus eens) …”.
Het gaat om de bewering die BS zelf doet, namelijk “… overgrote meerderheid van de moslims gelooft dat er maar één islam bestaat …”.
Of de fundamentalisten dat óók vinden is niet relevant, maar slechts scherts naar GW toe.
GW riep dit al heel lang en nu roept, naast ‘de fundamentalisten’, BS het ook.
Er had dus ook kunnen staan “De overgrote meerderheid van de moslims gelooft dat er maar één islam bestaat (in dat opzicht zijn Wilders en BS het dus eens) …”.
Dames en heren, LEES svp wat ik schrijf, niet wat u vermoedt dat ik zou schrijven. Ik zeg niet dat islam geen politieke ideologie is. Mij dunkt dat het stuk nu juist toont dat het dat wel degelijk ook is of kan zijn. Ik schrijf alleen ook dat de uitspraak “islam is geen godsdienst”volslagen onzin is, die geen enkele intellectuele, taalkundige of politieke toest kan doorstaan. Islam is beide: een geloof en (voor velen) een politieke ideologie. Wie beweert dat ik dat laatste ontken, moet voor straf het hele artikel vijf keer overschrijven.
@Peter Louter
Ik wilde er ook wat over opmerken want inmiddels realiseer ik me dat óók.
Wat BS vindt dat er dan precies mee is dat het een ‘geloof’ is, is niet vermeld. ‘Het voldoet aan alle eisen die je kunt stellen aan een religie’.
FOUT!
Tsja, een god, een opperwezen, die benoemen ze. Dat is dus níét de essentie van de Islam maar meer een randvoorwaarde om een godsdienst te kunnen zijn. En godsdienst en geloof zijn twee woorden en verschillend maar hier even als synoniem gebruikt. Of je daarmee jezelf als ‘geloof’ weet te kwalificeren die gebruik mag maken van de godsdienstvrijheid in onze maatschappij, is daarmee allerminst beantwoord.
Leuke aanzet voor discussie dit stuk, maar mist de scherpte die daarvoor nodig is wat mij betreft.
@BS
Ik zat al te zoeken en vond ook nergens dat je dat zou beweren.
Maar leest u edele BS dan even het stukje van Peter Louter over de godsdienstvrijheid. Ik meen dat een geloof aan die criteria moet voldoen om als geloof de godsdienstvrijheid te mogen genieten alhier. Wel zo verstandig en veilig. En dat wetgeving zich van die uitgangspunten heeft losgworsteld en het nu lijkt alsof elke godsdienst zomaar godsdienstvrijheid zou moeten mogen genieten, is helaas waar we thans tegenaan kijken. Wetgeving aanpassen denk ik dan, maar dat zal wel als guurrechts worden bestempeld door de goegemeente.
Dat is een andere kwestie, Marcel. Als (geloofs- of godsdienst-)vrijheid een kenmerk zou zijn om aan de definitie van religie te voldoen, zou het christendom gedurende meer dan 90% van haar bestaan niet als zodanig gekwalificeerd mogen worden (en op veel plaatsen op onze planeet zelfs vandaag de dag niet). Verder is de vraag van tolerantie jegens de intoleranten een bijzonder interessante, maar die laat ik graag liggen voor een later tijdstip.
Marcel, het is een interessante discussie over een niet zo’n gemakkelijk onderwerp. In grote lijnen kan ik me wel vinden in het artikel, al krijg ik altijd weer een ongemakkelijk gevoel als de tribale cultuur over het hoofd wordt gezien.
De inhoud van de islam kan niet zonder meer als een politieke ideologie worden gezien. Het zuivere theologische gedeelte van de koran verzet zich in feite tegen de neoplatoonse machtsgreep van Augustinus die de katholieke kerk een bepaalde kant op stuurde en tegenstanders liet verketteren en verbannen. Voor dat deel kan ik zelfs sympathie opbrengen. Dat geldt niet voor wat de constructeurs van de islam Allah verder hebben laten zeggen. Naast het zuiver theologische is er in de koran een soort burgerlijk wetboek en wetboek van strafrecht te onderscheiden. Daarnaast vind je een deel met religieuze rituelen. Als kerndeel van de koran kies ik voor het vers: -“Strijdt tegen hen tot de afgodendienst niet meer bestaat en de religie geheel aan Allah behoort.” [2:193, herhaald in 8:39].
Het vormt een soort schakelpunt dat alle te onderscheiden delen verbindt en daar aan ondergeschikt maakt. Het is in feite de ‘buitenlandse politiek’ van de islam en definieert de verhouding tot andere gelovigen, andere religies en andere ideologieën (als liberalisme). Het is meer een veroveringsideologie dan een politieke ideologie. Het huidige Iran is daar een redelijk zuiver voorbeeld van. Het is mijn persoonlijke theorie dat na de eerste veroveringen door Arabische stammen de islam is geconstrueerd als legitimatie voor hun aanpak. De verovering van buit (landgoederen, slaven, rijkdommen) wordt gelegitimeerd en is naast de seksuele vrijheden voor mannen de belangrijkste perverse prikkel binnen de islam. Juridisch geldt dat alles van Allah is, maar pas in goede handen is als het door moslims wordt beheerd.
De afdeling ‘Binnenlandse Zaken’van de islam is natuurlijk een compleet lachertje. Als je tot de elite behoort heb je alles. Behoor je niet tot die kleine groep dan heb je weinig tot niets (omdat Allah begunstigd wie hij wil). In interne de verdeling van welvaart en welzijn mislukt de islam grandioos en moet als intern politiek systeem gewoon worden afgewezen. De islam presteert op dat terrein heel wat minder dan het communisme en dat zegt wel wat.
De islam is een theocratie met expansieve ambities en een predatorische neiging. Wat zwak is wordt verzwolgen. Intimidatie en dreiging behoren tot de islam, maar hebben een tribale oorsprong. De ethiek van de islam is simpel: het doel heiligt de middelen op alle niveau’s, zowel intern als extern. Met normen en waarden wordt zeer opportunistisch omgegaan. De tactiek is simpel: wie mijn vriend niet is, is mijn vijand en vroeg of laat krijg ik die te pakken. Kortom een verdorven religie
@Bart Schut,
“Islam is beide: een geloof en (voor velen) een politieke ideologie.”
Nu bestaat de Islamitische wereld uit een zeer uitgebreide hoeveelheid schakeringen die claimen hét geloof en de eventueel daarmee samenhangende ideologie te zijn. Als men in het Midden-Oosten een beetje klaar is met vechten en moorden kunnen we misschien een nieuwe conferentie in Münster houden.
Eerst vrede en dan het besef dat je elkaar niet elkaars interpretaties hoeft op te leggen kan een eerste stap zijn, me dunkt. Net zoals dat hier in Europa gebeurd is.
Bart, je zou wel wat meer eerbied mogen hebben voor de Europese geschiedenis die er in is geslaagd om zich van het juk van religie te ontdoen. Twee kwaden (waarvan één verleden tijd is), maken één kwaad niet goed. Het christendom heeft zijn bloedige sporen in de geschiedenis nagelaten (godsdienstoorlogen, inquisitie, brandstapels (Bruno), genocide op de kartharen en de genocide op Oost-Pruisen door de kruisridders, censuur, etc. Maar het kwaad uit het verleden is overwonnen met godsdienstvrede, godsdienstvrijheid en scheiding van kerk en staat als triomfen.
In het Midden-Oosten en Noord-Afrika worden mensen die dat na streven nog steeds vervolgd en hier en daar letterlijk een kopje kleiner gemaakt. Naast de godsdienstoorlogen die daar woeden, woedt er ook stammenstrijd die soms vermomd wordt als een religieuze oorlog. De islam ligt vijfhonderd jaar achter en zou zonder oliegeld een volledig verpauperde regio zijn.
Weer helemaal met je eens. Er zijn wel hoopvolle berichten dat ook steeds meer moslims hun geloof de rug toekeren.
@BS
Het ging/gaat mij er eigenlijk om dat wanneer je er niet aan voldoet dat je dan niet het recht moet hebben je als godsdienst te ontplooien in een omgeving waar die godsdienstvrijheid voor godsdiensten geldt die er wél aan voldoen. Met je opmerking van die 90% kan ik het in die zin best wel eens zijn. Als de Katholieke Kerk zich anno nu zou gedragen zoals ze dat in pak em beet het jaar 1200 deed, dan zou die kerk/religie wat mij betreft óók geen recht (moeten, want wetswijziging nodig) hebben zich hier te vestigen. Het raakt wel enigszins aan de discussie van tolerantie jegens intoleranten maar die is al snel heel abstract en complex. De casus van de godsdiensten die aan de godsdienstvrijheid ten grondslag lagen en met name de uitgangspunten die daarbij tot succes hebben geleid kunnen eenvoudig gehouden worden tegen elke nieuwe religie die van die godsdienstvrijheid gebruik wenst te maken.
Dit is nog erger. Je schrijft een door jouw gehoorde? verkeerd begrepen? bewering op en verkondigd die als een PVV bewering.
Daarna brand je hem af.
Ook een mooie truck is citeren uit een brief die alleen jij gelezen hebt en die is ondertekend door “een PVV’er” en die dan als DE mening van de PVV verheffen. Daarna ook afbranden natuurlijk.
Laat ik het ook doen.
Ik heb van een college van Schut gehoord, dat hij is zijn studententijd een aanhanger van Paul Rösenmuller was.
Een schooljuf van Schut vertelde me dat hij in zijn vrije tijd graag kleine huisdieren kwelde.
Een ex vriendin van Schut heeft ooit gezegd dat ……………
Begrijp je het nu ?
Commentaar op de reactie van B.S. van 14.00
Bart schrijft: =”Als (geloofs- of godsdienst-)vrijheid een kenmerk zou zijn om aan de definitie van religie te voldoen, zou het christendom gedurende meer dan 90% van haar bestaan niet als zodanig gekwalificeerd mogen worden”=
Het lijkt me een wat gemakzuchtige reactie die de vraag ontloopt of de islam in aanmerking komt voor een in de grondwet vastgelegd beroep op vrijheid van godsdienst.
Arras/Vermeulen van de VU hebben zich ooit over die vraag gebogen en kwamen er niet goed uit, hen leek uiteindelijk dat de islam het best wegens concurrentievervalsing zou moeten worden uitgesloten. Ik kies echter voor het model waarin het beroep op de vrijheid van godsdienst geen absoluut recht is, maar verdiend moet worden door de spelregels te onderschrijven. De godsdienstvrede in Europa is zwaar bevochten en berust op wederzijdse tolerantie, geloofsvrijheid en gewetensvrijheid. Daarnaast hebben religies onderling afspraken gemaakt om praktische zaken te regelen. Bij gemengde huwelijke worden kinderen bijvoorbeeld altijd opgevoed in de religie van de vrouw, althans dat is de afspraak.
Als je het contextueel bekijkt is de vrijheid van godsdienst ingebed in opvattingen die het begrip dragen en betekenis geven. Het beroep doen op de vrijheid van godsdienst levert zakelijke (belasting)rechten op en de vrijheid om het eigen geloof uit te dragen. In Nederland geldt de ongeschreven afspraak dat de openbare ruimte neutraal is en dat men daar religieuze opvattingen hooguit zeer bescheiden zichtbaar maakt.
De islam onderscheid zich door juridisch van heel andere opvattingen uit te gaan, de religie is geen partner geweest in het tot stand komen van de Europese godsdienstvrede. Voor een kleine religie lijkt me dat niet zo’n punt, maar de islam is in nederland inmiddels een grote religie. Die wordt niet gehinderd en beperkt door de geschreven en ongeschreven regels en afspraken die de godsdienstvrede in stand houden. Erger nog het is een vijandige religie met als kernopdracht aan haar leden om alle religies te bestrijden totdat de wereld van Allah is. Ergo ze accepteert in juridische zin (de meeste islam is van juridische aard) de vrijheid van godsdienst niet. Tot aan het begin van het koloniale tijdperk na de eerste wereldoorlog werden andersgelovigen gedoogd als dhimmies en na het koloniale tijdperk is er in moslimlanden een constante afname van andersgelovigen te zien omdat ze worden gediscrimineerd, tegengewerkt etc.
Het beroep op de vrijheid van religie is voor religies die die vrijheid onderschrijven. In Europa doet de islam dat slechts bij wijze van tactiek zonder dat ze het werkelijk en juridisch onderschrijft. Voor de islam is het een tijdelijke situatie die met misleiding -de islam is vrede- wordt verhuld. Alle Europese religies, ook degenen met het beroerdste verleden (Bart), onderschrijven de Europese godsdienstvrede en de vrijheid van godsdienst die daar op is gebaseerd. Die winst wordt op het spel gezet door een religie te erkennen die daar principieel en juridisch geen deel uit van wil maken. Ze schrijft haar leden voor om onze grondwet te respecteren voor zover hun geweten dat toelaat. Deze voorwaardelijke acceptatie kan ieder moment ongedaan worden gemaakt en zal ongedaan worden gemaakt zodra de islam een positie heeft om dat af te dwingen. Nu gebeurt dat al op een informele manier. Hier en daar zijn al kerstbomen in de publieke ruimte verdwenen omdat moslims daar niet tegen kunnen. Op een Zaandamse islamitische basisschool staat in het personeelsreglement dat niet moslimse onderwijskrachten wel een kruisje mogen dragen, mits onzichtbaar.
Geen gelijke rechten dus voor moslims en andersgelovigen.
Ik ben er niet voor om de islam in Nederland te verbieden. Ik ben er voor om haar rechten die gebaseerd zijn op de vrijheid van godsdienst te ontnemen totdat ze juridisch die vrijheid van godsdienst niet alleen voor anderen, maar ook voor eigen leden erkent.
Nee.
(Zelfs nog minder dan vóór deze reactie, waaraan ik met de beste wil van de wereld geen touw kan vastknopen.)
@GJB,
En voor die bedreigde groep mag wel eens wat meer aandacht en ondersteuning zijn (i.p.v. het geven van subsidie voor Moskeeën). Daarnaast vraag ik me zo af waarom dhr. Wilders niet voor deze groep opkomt, of bv. voor uit het buitenland gehaalde vrouwen die voor een gedeelte thuis gevangen gehouden en of mishandeld worden. Vanuit zijn standpunt gezien zijn dat toch ook slachtoffers van wat hij als “de” Islam ziet?
Ik kan het mis hebben, Frank, maar ik denk dat moslims die de islam achter zich laten helemaal niet gediend zijn van aandacht. Tenzij ze actief ex-moslim willen worden, met alle risico’s van dien.
Ik ben eigenlijk blij dat Wilders geen pogingen doet deze groep aandacht te geven. Gezien de aard van de islam kan dat heel verkeerd uitpakken.
En de vrouwen uit het buitenland, die gevangen gehouden worden? Dat zou meer iets voor het OM zijn, lijkt mij.
@Theo,
Nou, in zoverre dat dat de eerste ‘slachtoffers’ zijn van wat dhr. Wilders de ‘Islam’ noemt. Door niet voor deze personen op te komen lijkt hij te kennen te geven dat het hem in het geheel niet om dé Islam maar bv. ook niet om dé Polen of dé EU te doen is.
Als je aangeeft dat het je niet gaat om dé Islam, maar om de uitwassen ván de Islam (m.a.w. het gaat niet om de afkomst maar het geloof c.q. ideologie) dan zegt dat iets over dhr. Wilders. Namelijk dat dat poppetje een grote freudiaanse contradictio in terminis lijkt te zijn, Geert wil niks et cetera.
Daarnaast spreekt hij over de Joods-Christelijke cultuur van Europa en is hij pro Israël. Tegelijkertijd wil hij de rituele slacht verbieden, het geklets van die vent is toch niet te geloven.
“Gezien de aard van de islam kan dat heel verkeerd uitpakken.”?
Inderdaad, waarom lopen al die PVV-ers niet met Mohammed cartoons rond, beetje laf misschien?
“Islam is geen geloof maar een politieke ideologie,” hoor je nog wel eens in PVV-kringen.
Kom dan met het letterlijke citaat, dat een gezaghebbende PVV ‘er dit beweert! Is dit een PVV standpunt ?
Zie mijn eerdere uitleg.
Is het zo moeilijk?
Mijn reacties. Boter aan de galg ! (zoek het niet in het Frans op, maar dat zou wel erg belezen hebben gestaan)